Zaburzenia ze spektrum autyzmu - diagnoza i terapia

Diagnoza autyzmu u dorosłych
Objawy autyzmu u dorosłych
Objawy autyzmu u dorosłego mogą przejawiać się w różnych sferach życia. W obszarze komunikacji i interakcji społecznych często obserwuje się:
- Trudności w inicjowaniu i podtrzymywaniu rozmowy
- Dosłowne rozumienie języka, problemy z metaforami, ironią, żartami
- Ograniczony kontakt wzrokowy, ubogą mimikę i gestykulację
- Trudności z rozumieniem i przestrzeganiem niepisanych zasad społecznych
- Ograniczone zainteresowanie relacjami, preferencję do samotności
W sferze wzorców zachowań i zainteresowań objawy spektrum autyzmu u dorosłych mogą obejmować:
- Silne przywiązanie do rutyny, rytuałów, schematów działania
- Wąskie, intensywne zainteresowania, gromadzenie wiedzy na dany temat
- Powtarzalne ruchy ciała (np. kołysanie, trzepotanie dłońmi)
- Nadwrażliwość sensoryczną (na dźwięki, tekstury, smaki itp.)
Ważne jest podkreślenie, że sama obecność pojedynczych objawów nie przesądza o diagnozie autyzmu. Muszą one współwystępować, utrzymywać się w czasie i znacząco wpływać na funkcjonowanie danej osoby.
Autyzm u kobiet
Przyjęto się zakładać, że autyzm dotyczy przede wszystkim płci męskiej. Dopiero w ostatnich latach zaczęto rozpoznawać to zaburzenie także wśród dziewczynek i kobiet. Aktualne badania w tym obszarze wskazują, że objawy autyzmu u płci żeńskiej przejawiają się w inny sposób. Stwierdzono, że dziewczęta:
- są w większym stopniu dotknięte zaburzeniami neuropoznawczymi (istnieją bardziej nasilone problemy z teorią umysłu, funkcjami wykonawczymi)
- częściej osiągały w testach niższy wynik IQ niż chłopcy z autyzmem
- wykazują mniej cech przypisywanych typowo kobietom
- częściej wycofują się w świat fantazji
- lepiej radzą sobie w zabawach “w udawanie”
- przejawiają więcej zachowań kompensujących objawy, przez co ich trudności (zwłaszcza w funkcjonowaniu społecznym) mogą być mniej widoczne. Potrafią lepiej wykorzystać systematyczność swoich mózgów do analizowania i kopiowania zachowań innych
- w porównaniu do chłopców z autyzmem wolniej hamują reakcję, co może przekładać się na większą impulsywność, skłonność do podejmowania ryzyka, większe trudności z planowaniem i podejmowaniem decyzji
- rzadziej przejawiają ograniczone, powtarzalne wzorce zachowań
- przejawiają większą aktywność w życiu, większą “gadatliwość” w sytuacjach społecznych
- potrafią sprawniej maskować objawy autystyczne z powodu większej samoświadomości oraz lepiej rozwiniętych zdolności autoreferencyjnych
- lepiej rozumieją oczekiwania społeczne, częściej je spełniają
Terapia indywidualna dorosłych z autyzmem w Pracowni PRYZMAT
Praca terapeutyczna koncentruje się także na rozwijaniu umiejętności społecznych i komunikacyjnych. Pacjent uczy się odczytywać i wyrażać emocje, rozumieć niepisane zasady interakcji, inicjować i podtrzymywać rozmowę. Ćwiczy elastyczność myślenia, radzenie sobie ze zmianami i nieprzewidywalnością. Ważne jest także wzmacnianie mocnych stron, zainteresowań i talentów pacjenta. Terapia w maksymalnym stopniu powinna opierać się na wzmacnianiu istniejących zasobów oraz nauce samoregulacji (np przewidywanie kiedy wystąpi “meltdown”)
Życie z autyzmem bywa pełne wyzwań – w relacjach, pracy, codziennym funkcjonowaniu. Jednak dzięki odpowiedniej diagnozie i terapii możliwe jest znaczące podniesienie jakości życia, realizacja celów i odnalezienie swojego miejsca w świecie. Pamiętaj, że nie musisz radzić sobie z tym sam.
W Pracowni Psychoterapii PRYZMAT znajdziesz doświadczonych terapeutów, gotowych towarzyszyć Ci w tej drodze. Dzięki terapii indywidualnej możesz lepiej zrozumieć siebie, nauczyć się nowych umiejętności i strategii radzenia sobie. Umów się na konsultację i zacznij drogę do bardziej satysfakcjonującego życia.